Ανδρέας Ζαπατίνας.

O ταλαντούχος σχεδιαστής αυτοκινήτων.

της Νατάσας Καραθάνου



Ως παιδί, τον σημάδεψαν οι εικόνες των δυνατών, γρήγορων αυτοκινήτων που έτρεχαν στο Ράλι Ακρόπολης και σαν πολύχρωμες σαΐτες, περνούσαν από μπροστά του, αναταράζοντας τη σκόνη της μικρής επαρχιακής πόλης, όπου ζούσε. Κι αυτός, έπαιρνε τα σιδερένια αυτοκινητάκια του και σχεδίαζε στο περιθώριο των τετραδίων του καινούργια, φουτουριστικά αμαξώματα, με όνειρο να μπορέσει, κάποτε, να φτιάξει, τους δικούς του αυτοκινητιστικούς "μικρόκοσμους".

Ο Ανδρέας Ζαπατίνας, ο ταλαντούχος σχεδιαστής που αποτελεί ξεχωριστό όνομα στο χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, αφού έχει διατελέσει αρχισχεδιαστής της Subaru και της Alfa Romeo και διευθυντής σχεδίασης των εταιριών BMW & Fiat, θυμάται τον εαυτό του από πολύ μικρή ηλικία να σχεδιάζει αυτοκίνητα.

"Κι ο Φελίνι φαίνεται πως είχε επηρεαστεί από μία παρόμοια σκηνή στην παιδική του ηλικία, γιατί την αποτυπώνει στην ταινία 'Amarcord', με τους πιτσιρικάδες μιας παρέας να ονειρεύονται ότι είναι οδηγοί σε αγώνες ράλι", αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διάσημος σχεδιαστής, ο οποίος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να συμμετάσχει σε εσπερίδα, που διοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βόρειας Ελλάδας (ΣΒΒΕ) και το Auto Business Review, με θέμα: "Ανταγωνιστικότητα μέσω του Design".

"Μ΄ ενδιέφερε το αυτοκίνητο ως μέσο αυτονομίας και ως αντικείμενο, εντυπωσιακά μεγάλο σε χώρο, που σου δίνει την αίσθηση ότι μπορείς να ταξιδέψεις παντού" λέει ο κ.Ζαπατίνας, παρομοιάζοντας το αυτοκίνητο ως το άλογο της σύγχρονης εποχής αφού κι αυτό είναι- όπως λέει- μεταφορικό μέσο, "ζεσταίνεται, κρυώνει και αναπνέει".

Έχοντας συμβάλλει στον σχεδιασμό του Fiat Bravo και του Fiat Coupe αλλά και της Alfa Romeo 145 ,με σημείο αναφοράς το πλατύ V, που σχηματίζει το πίσω τζάμι, όπως και τα "γατίσια" πίσω φώτα, ο κ.Ζαπατίνας δηλώνει ότι έμπνευσή του αποτελεί το παραμικρό.

"Όταν ξεκινάω τη σχεδίαση, το χέρι κάνει την πρώτη γραμμή που μπορεί να είναι και λοξή και σιγά- σιγά, με τη συνεργασία μυαλού και αισθήσεων, προχωρώ, έχοντας ως πρόκληση τη δημιουργία κάτι καινούργιου. Πολλές φορές πρέπει να σπάζεις τα δεδομένα και να επανασχεδιάζεις αντικείμενα, που έχουν μείνει ίδια για χρόνια, απλά και μόνο γιατί έτυχε", αναφέρει, φέρνοντας ως παράδειγμα τη συνεργασία με την KLEEMANN, όπου σχεδίασε ένα καμπυλόγραμμο θάλαμο δίνοντας, μία διαφορετική αίσθηση στους χρήστες του.

Βιομηχανική κατασκοπία

Ως έναν "κλειστό χώρο" που δύσκολα διαρρέουν σχέδια, περιγράφει τον χώρο σχεδίασης αυτοκινήτων ο κ.Ζαπατίνας, απαντώντας σε ερώτηση για την βιομηχανική κατασκοπία.

Στον ίδιο, όπως λέει, δεν έχει συμβεί ποτέ κάτι σχετικό και παραθέτει μία ιστορία, χαρακτηριστική των άτυπων κανόνων της "σιωπηλής συμφωνίας", που υπάρχει ανάμεσα στους σχεδιαστές αυτοκινήτων.

"Όταν σχεδίαζα την Fiat Barchetta ήρθε να με επισκεφθεί στην Ιταλία ένας αγαπημένος μου συμμαθητής, ο οποίος εργαζόταν στην Porche και, φυσικά, δεν συζητήσαμε καθόλου για σχεδιασμό αυτοκινήτων. Όπως αποδείχτηκε, όμως, εκείνη την εποχή και αυτός σχεδίαζε ένα κάμπριο αυτοκίνητο, σαν την Barchetta, για την Porche, αλλά, τότε, κανείς μας δεν το ήξερε", σημειώνει.

Παραδέχεται, μάλιστα, ότι τον ευχαριστεί, όταν βλέπει να αντιγράφει κάποιος διάφορα σημεία από τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν με την υπογραφή του.

Έχοντας δουλέψει στη Subaru, στο Τμήμα Εξελιγμένου Σχεδιασμού της φίρμας, στην Ιαπωνία, επικεντρώνεται στη μεγάλη διαφοροποίηση, που υπάρχει στην ασιατική χώρα, στην έννοια του διαλόγου και γενικότερα στο επίπεδο επικοινωνίας, σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο.

"Αυτό έχει επιπτώσεις και στο σχέδιο που είναι έκφραση της κοινωνίας. Τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, για παράδειγμα, έχουν πιο 'δυνατή' ταυτότητα", ο χρήστης δηλώνει με τον τρόπο του ότι 'είναι εδώ', κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη φιλοσοφία των Ιαπώνων", λέει, συμπυκνώνοντας σε λίγες αράδες την εμπειρία του από την τετραετή συνεργασία του με τη SUBARU.

Πάντως, ο κ. Ζαπατίνας βλέπει μεγάλη διαφορά, την τελευταία 20ετία, όσον αφορά τη φιλοσοφία των αυτοκινητοβιομηχανιών για τη χρήση ανακυκλωμένων υλικών.

"Γνωρίζουμε πλέον τι θα γίνει με τον κύκλο ζωής των υλικών που χρησιμοποιούμε, γίνεται δηλαδή αρχειοθέτηση υλικών και δεν πετιέται τίποτα, ενώ τα οχήματα ανακυκλώνονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό", αναφέρει.

Αλλάζουν τα δεδομένα

Πτώση της αυτοκινητοβιομηχανίας, κυρίως στον δυτικό κόσμο, την τελευταία δεκαετία, παρατήρησε ο κ.Ζαπατίνας, χαρακτηρίζοντας "μεταβατική" περίοδο τα επόμενα χρόνια και προβλέποντας ότι η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία θα παίξει σημαντικό ρόλο στο μέλλον.

"Το αυτοκίνητο αρχίζει πλέον να θεωρείται το 'κακό παιδί', λόγω κόστους και περιβαλλοντικής ρύπανσης και ήδη ο κόσμος στις δυτικές χώρες το βλέπει με 'άλλο μάτι'", εξηγεί ο κ.Ζαπατίνας.

Η αλλαγή της κοινωνίας αντανακλά ήδη και στις βιομηχανίες που αρχίζουν σιγά- σιγά να αλλάζουν το ίδιο το προϊόν για να εξυπηρετήσει ανάγκες του μέλλοντος.

"Εφόσον αλλάζει ο βασικός τρόπος χρήσης και σχέσης του προϊόντος, θα αλλάξει και το ίδιο το προϊόν", προβλέπει ο κ.Ζαπατίνας, χαμογελώντας αινιγματικά για τα σχέδια της φαντασίας, που "κυοφορούν" μέσα του...

Ποιος είναι ο Ανδρέας Ζαπατίνας

Πριν αναλάβει επικεφαλής σχεδιαστής στην Alfa Romeo και τη Subaru, κατείχε βασικές θέσεις στη Fiat και την BMW, στον τομέα σχεδιασμού.

Στη διάρκεια της καριέρας του συμμετείχε στο σχεδιασμό των Fiat Barchetta, Bravo, Coupe, Alfa Romeo 145, 147, 156 sports wagon, 159, Brera.

Η πρωτοποριακή του εργασία έχει βάλει τη "σφραγίδα" της στη φόρμα των BMW 1 series, ιδιαίτερα στους τύπους coupe και cabrio, τα 5 και 3 series που κυκλοφορούν, καθώς και Χ5 και Χ6, που βγήκαν στην κυκλοφορία πρόσφατα.

Οι φωτιζόμενοι δακτύλιοι, που έχουν ενσωματωθεί στους προβολείς και αποτελούν βασικό στοιχείο του σχεδιασμού και χαρακτηριστικό των αυτοκινήτων της BMW, είχαν αρχικά σχεδιαστεί από εκείνον.

Συμμετείχε στο σχεδιασμό διαφόρων εκθεσιακών μοντέλων όπως, Subaru B9 sc, R1e, B5tph.

Έχει, επίσης, συμμετάσχει σε εξωτερικό, εσωτερικό και γενικό σχεδιασμό αυτοκινήτων, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περίπτωσης.

Έπαιξε βασικό ρόλο στο σχεδιασμό του Alfa Romeo GTA, των αξεσουάρ και του διαφημιστικού υλικού και, παράλληλα, είχε βασικό ρόλο στο σχεδιασμό των περιπτέρων της Subaru σε μεγάλες εκθέσεις αυτοκινήτων (Γενεύη, Φραγκφούρτη, Τόκυο).

Σπούδασε σχέδιο στο Art Center College of Design της Καλιφόρνια, δίδαξε σχέδιο σε σχολές της Ιταλίας και της Ελβετίας και από το Σεπτέμβριο του 2006 σχεδιάζει και έχει συμβουλευτικό ρόλο στην αυτοκινητοβιομηχανία και άλλους κλάδους βιομηχανικής παραγωγής.


Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ