Μίκυ Μάους!

Την  1η Ιουλίου 1966 με το πρώτο τεύχος του εβδομαδιαίου Μίκυ Μάους έγινε το ξεκίνημα των κόμιξ της Ντίσνεϋ στην Ελλάδα.

Μια άλλη μεγάλη στιγμή στην ιστορία των κόμιξ της Ντίσνεϋ ήταν το 1988, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο μηνιαίο τεύχος του περιοδικού Κόμιξ, περιοδικό με πολλές ιστορίες από μεγάλους σχεδιαστές.

Πλέον, είναι τα δημοφιλέστερα κόμιξ στην Ελλάδα, αφού κυκλοφορούν 8 διαφορετικοί τίτλοι:

(Μίκυ Μάους, Αλμανάκο, Κόμιξ, Κλασικά, Μίνυ, Χαρούμενες Ιστορίες, Ντόναλντ και Μεγάλο Μίκυ).

Ο Μίκυ Μάους (αγγλ. Mickey Mouse) είναι ήρωας κινουμένων σχεδίων της Walt Disney Pictures.

 Έχει μορφή ποντικιού. Δημιουργήθηκε το 1928 στις ΗΠΑ από τον Ουώλτ Ντίσνεϊ και τον Ουμπ Άιγουερκς. Λέγεται πως Ντίσνεϊ συνέλαβε την ιδέα να χρησιμοποιήσει ένα ποντίκι ως πρωταγωνιστή ταξιδεύοντας κάποτε με τρένο από τη Νέα Υόρκη στο Χόλιγουντ μαζί με τη γυναίκα του Λίλιαν. Εάν δεν επέμενε τόσο πολύ η σύζυγός του φυσικά σήμερα τον Μίκυ Μάους θα τον έλεγαν Μόρτιμερ Μάους. Ο Άιβερκς δημιούργησε επίσης το πρώτο στριπ του Μίκυ (εκδοχή σε κόμικ της ταινίας κινουμένων σχεδίων Plane Crazy που εκδόθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1930.

Για τους συλλέκτες του είδους, πρόκειται σίγουρα για έναν πραγματικό θυσαυρό. Το πρώτο τεύχος του περιοδικού είναι εξαιρετικά πιθανό να πωλείται ίσως και περισσότερο από 1500 ευρώ, εάν και εφόσον βρεθεί και πωλείται φυσικά από τον ιδιοκτήτη του. Το πρώτο ελληνικό τεύχος εμφανίσθηκε στα περίπτερα την Παρασκευή 1η Ιουλίου του 1966, είχε τίτλο «Στις πηγές των Μογγόλων» (από την περιεχόμενη ιστορία του Ιταλού καρτουνίστα Ρομάνο Σκάρπα, ενώ υπήρχε και μία δεύτερη με ήρωα το Ντόναλντ Ντακ σχεδιασμένη από τον Καρλ Μπαρκς). Στο εξώφυλλο υπήρχε σχέδιο του Πωλ Μάρρυ που παρίστανε το Μίκυ να κουβαλά με το αριστερό του χέρι μια βαλίτσα και με το δεξί το σκύλο του Πλούτο.

Κόστιζε 3 δρχ. και αριθμούσε 52 σελίδες.

Την Παρασκευή 29 Απριλίου 1994 κυκλοφόρησε το τεύχος Νο 1450 μαζί με το οποίο δινόταν ως δώρο η ανατύπωση του Τεύχους Νο 1. Οι διαφορές της ανατύπωσης από το πρωτότυπο τεύχος ήταν οι εξής τρεις:

- Το μεγαλύτερο μέγεθος (Η ανατύπωση είχε το ίδιο μέγεθος με το τεύχος Νο 1450)

- Η ποιότητα χαρτιού στο εξώφυλλο (γυαλιστερό εξώφυλλο στην ανατύπωση)

- Μη αναγραφή του εκδοτικού οίκου (Ε. Χ. ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ) στο εξώφυλλο της ανατύπωσης.

Στην Ελλάδα, περιπέτειες των ηρώων του Ντίσνεϋ είχαν εκδοθεί τη δεκαετία του ’50 μέσω του περιοδικού Γέλιο και Χαρά των εκδόσεων Πεχλιβανίδη, όμως η δημοσίευσή τους διακόπηκε άδοξα όταν ο Έλληνας εκδότης έκανε το λάθος να χρησιμοποιήσει τον τίτλο Μίκυ. Αυτό προκάλεσε τη δικαστική παρέμβαση της Αμερικανικής εταιρείας που κατείχε και τα πνευματικά δικαιώματα.

Στις αρχές του 1966 ο εκδότης του περιοδικού «Γυναίκα», Ευάγγελος Τερζόπουλος, εξασφάλισε την άδεια να φέρει ξανά τον Μίκυ Μάους στην Ελλάδα, αλλά και γενικά να δημοσιεύει κόμικς με τους ήρωες του Ντίσνεϋ.

Σήμερα οι ετήσιες πωλήσεις του Μίκυ Μάους και των εκδόσεων που προέρχονται από αυτό ανέρχονται στα 2.900.000 αντίτυπα. Στην Ελλάδα γιόρτασε δεόντος για το τεύχος του με αριθμό 2000  (30 Ιουνίου 2006) μιας και κυκλοφορεί χωρίς διακοπή 45 και πλέον χρόνια.

Το σχήμα του περιοδικού στήθηκε από τους εν ελλάδι εκδότες του βάση της ιταλικής έκδοσης, φτιαγμένο για τα χέρια ενός μκρού παιδιού με δύο έγχρωμες σελίδες, οι οποίες εναλλάσονταν με δύο ασπρόμαυρες.

Κυκλοφορεί κάθε Παρασκευή, με την κυκλοφορία του να φτάνει στα 25.000 αντίτυπα, ενώ η μέση αναγνωσιμότητά του ξεπερνά εβδομαδιαίως τους 120.000 αναγνώστες.

Το γεγονός ότι πολλοί χρησιμοποιούν τον όρο "Μίκυ Μάους" για κάθε λογής κόμικς αντανακλά την διάδοση και αποδοχή του σε 2 τουλάχιστον γενεές Ελλήνων. Η μεγάλη αποδοχή του τίτλου και το πλήθος των τευχών που έχουν κυκλοφορήσει (πάνω από 2300 τεύχη) το κατατάσει όσο αφορά τον αριθμό τευχών στην κορυφαία θέση στην Ελλάδα, αλλά και σε έναν από τους πιο πετυχημένους τίτλους Disney παγκοσμίως.

Το 1ο τεύχος του Μίκυ Μάους ανατυπώθηκε το 1994 και κυκλοφόρησε μαζί με το τεύχος 1450 στις 29 Απριλίου.

Τεύχος #1 (αυθεντικό)

Τεύχος #1 (ανατύπωση)

 Οι διαφορές που έχει η ανατύπωση από το αυθεντικό είναι οι ακόλουθες:

-Το αυθεντικό τεύχος αναγράφει κάτω αριστερά τον εκδότη

(E. X. ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ - ΕΚΔΟΤΙΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α.Ε.):

-Η ποιότητα του χαρτιού, ιδιαίτερα στο εξώφυλλο. Το εξώφυλλο στο αυθεντικό είναι σε χαρτί ματ ενώ στο αυθεντικό είναι σε γυαλιστερό χαρτί με ελαφρώς πιο έντονη απόχρωση του κόκκινου χρώματος.

-Το μέγεθος. Το αυθεντικό είναι πιο μακρόστενο, συγκεκριμένα έχει διαστάσεις 12 x 19 εκατοστά ενώ η ανατύπωση έχει διαστάσεις 13,5 x 18,5 εκατοστά.

-Η γραμματοσειρά στην αρίθμηση των σελίδων. Στην ανατύπωση η γραμματοσειρά στην αρίθμηση των σελίδων 32 έως και 37 είναι ίδια με την γραμματοσειρά στην αρίθμηση του αυθεντικού, στις υπόλοιπες όμως σελίδες της ανατύπωσης η γραμματοσειρά είναι μικρότερη.

Carl Barks

Από το 1966 έως σήμερα έχουν δημοσιευτεί στην Ελλάδα χιλιάδες Disney ιστορίες από εκατοντάδες δημιουργούς σε πολλά διαφορετικά περιοδικά, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων από τις εκδόσεις Τερζόπουλου. Παρ' όλ' αυτά, οι συνθήκες εργασίας των σχεδιαστών στην Αμερική και σε άλλες χώρες, ήταν πολύ πιο δύσκολες απ' ό,τι τώρα. Το αποτέλεσμα ήταν πως για πολύ καιρό, ο κόσμος και πολύ περισσότερο οι Disney εκδότες από άλλες χώρες, δεν ήξεραν ποιος είναι ο δημιουργός της κάθε ιστορίας, αφού όλες υπογράφονταν από το όνομα του Walt Disney.

Ανάμεσα στους πολλούς δημιουργούς, υπήρχε ένας που είχε ξεχωρίσει, όχι μόνο στην Αμερική αλλά και σε όσες άλλες χώρες εκδίδονταν ιστορίες τους. Επειδή κανένας δεν ήξερε το όνομά του, ονομάστηκε από τους θαυμαστές του ως ο "καλός σχεδιαστής". Ο καλός αυτός σχεδιαστής δεν ήταν άλλος από τον Carl Barks, ο οποίος στο μέλλον θα γνώριζε τεράστια επιτυχία, πολύ περισσότερη απ' όση θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί. Το 1984 η αμερικάνικη εκδοτική Another Rainbow εκδίδει σε τόμους τα άπαντα του συγκεκριμένου σχεδιαστή υπό την ονομασία "The Carl Barks Library".

Από εκείνο το σημείο και πλέον ο σχεδιαστής έγινε πασίγνωστος σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, και πλέον αυτοί οι τόμοι αποτελούν συλλεκτικά αντικείμενα που χτυπάνε μεγάλες τιμές σε όλα γνωστά sites δημοπρασιών και όχι μόνο. 

Στα της χώρας μας. 

Οι Έλληνες εκδότες πήραν είδηση αυτήν την έκδοση και ανακάλυψαν το όνομα του συγκεκριμένου σχεδιαστή. Το πλάνο τους ήταν να εκδώσουν τους τόμους σε μορφή βιβλίων όπως και η Another Rainbow, όμως σκέφτηκαν πως ο κόσμος δεν θα έδινε τόσα λεφτά για ένα όνομα το οποίο δεν γνωρίζει. Εκεί είπαν "θα φτιάξουμε περιοδικό" και εγένετω ΚΟΜΙΞ.

Το 1988 κυκλοφορεί από τον Χρήστο Τερζόπουλο το πρώτο τεύχος του περιοδικού. Σε αντίθεση με ό,τι υπήρχε στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο, το Κόμιξ ήταν μία υπερπολυτελής έκδοση, που για πρώτη φορά απευθυνόταν σε συγκεκριμένο αναγνωστικό κοινό. Εκείνη την εποχή τα κόμικς ήταν ακόμα λαϊκά αναγνώσματα στη χώρα μας, και δεν υπήρχαν πολλοί που ασχολούνταν με τους σχεδιαστές. Το Κόμιξ ήταν ένα περιοδικό που άλλαξε αυτήν την κατάσταση, διαφημίζοντας το όνομα του Carl Barks, και στη συνέχεια δημοσιεύοντας ιστορίες όχι μόνο από αυτόν αλλά και από άλλους κλασικούς σχεδιαστές. Ξεκίνησε ως ένα περιοδικό λίγων σελίδων (35-50) που είχε ως σκοπό τη δημοσίευση μίας μεγάλης περιπέτειας κυρίως από τον Carl Barks, αν και στη συνέχεια είδαμε πολλά άλλα ονόματα.

Μία εποχή που δεν κυκλοφορούσε κάποια πολυτελής μηνιαία έκδοση για αναγνώστες που θέλουν να μάθουν περισσότερα για το αγαπημένο τους ανάγνωσμα, ήρθε αυτό το περιοδικό. Στη συνέχεια εμπλουτίστηκε με άρθρα για την ιστορία των κόμικς ανά τον κόσμο, την ιστορία των εκάστοτε δημιουργών, μάθαμε τα ονόματα σχεδιαστών που δεν ξέραμε και μάθαμε και νέα ονόματα σχεδιαστών που δεν είχαμε ξαναδεί. Από τότε το Κόμιξ έχει εκδώσει ιστορίες δημιουργών που πλέον θεωρούνται κορυφαία ονόματα και με τεράστια επιρροή στον χώρο. Ο Carl Barks ήταν ο πρώτος, και στη συνέχεια μάθαμε για τους Romano Scarpa και Giorgio Cavazzano της ιταλικής σχολής, και τους Don Rosa, Al Taliaferro, Floyd Gottfredson, Paul Murry, Bill Wright κλπ. 

Tο περιοδικό αφομοίωσε το στυλ του WDC&S. Τα αφιερώματα, η δομή, οι ιστορίες και το ιστορικό των δημιουργιών ήταν περίπου στο ίδιο στυλ. Επιπροσθέτως, ακολούθησε την αυξημένη τιμολόγηση παλαιότερων τευχών που είχαν ξεμείνει στο στοκ, προκειμένου να το κάνει συλλεκτικό. Έβαλε λοιπόν την ταμπελίτσα "Συλλεκτικό τεύχος" στην κάτω δεξιά γωνία κάθε τεύχους και ζήταγε υπερβολικά μεγάλα ποσά για τα παλαιότερα τεύχη.

Το πρώτο τεύχος κοστολογήθηκε στις 80 δραχμές. Έχουμε δηλαδή ένα περιοδικό που εκδόθηκε σε πολλές χιλιάδες τιράζ, και απευθύνθηκε κατ' εξοχήν σε άτομα τα οποία θα το πρόσεχαν. Δεν είχε τόσο μεγάλο κίνδυνο από τις μαμάδες και τις γιαγιάδες, οι οποίες ήταν οι κύριες υπεύθυνες της καταστροφής της παιδικής ηλικίας πάρα πολύ μεγάλου ποσοστού αναγνωστών των παλαιότερων δεκαετιών.

Όσο πέρναγε ο καιρός, το περιοδικό αύξανε τις σελίδες του και την τιμή των τευχών του. Γνωρίζαμε ολοένα και περισσότερους δημιουργούς, βλέπαμε περισσότερα άρθρα και μαθαίναμε περισσότερα πράγματα. Το τεύχος 100 γιορτάστηκε με ένα πανηγυρικό υπερτεύχος το οποίο εκτός των άλλων, είχε μέσα το γενεαλογικό δέντρο του Don Rosa και το πρώτο από τα δώδεκα επεισόδια της ιστορίας "Ο Βίος και η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ". Αυτή ήταν η χρυσή εποχή του περιοδικού και της εκδοτικής γενικότερα. Το 2004 για να γιορταστούν τα 2.000 τεύχη του περιοδικού Μίκυ Μάους, οι εκδόσεις Νέα Ακτίνα διοργάνωσαν μία σειρά από εκδηλώσεις, με αποκορύφωμα την επίσκεψη του Don Rosa στη χώρα μας. Ήρθε μία φορά στο Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης όπου πωλήθηκε για πρώτη φορά ο Βίος και η Πολιτεία σε σκληρόδετη έκδοση.  Εκείνη την ημέρα πουλήθηκαν γύρω στα 400 κομμάτια που είχαν φέρει, και ζήτησαν άμεση παραγγελία άλλα 200 επειδή εξατμίστηκαν αμέσως. Μέχρι και τα βιβλία που είχαν πάνω στο σταντ του Rosa πωλήθηκαν. Και όλα αυτά συνέβησαν τη στιγμή που η επίσκεψη του Rosa στο συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο είχε ανακοινωθεί στο ΚΟΜΙΞ μία μόνο ημέρα πριν.

Και κάπου σε αυτό το σημείο, αρχίζει η μαύρη εποχή του περιοδικού.

Κεφάλαιο 2: ΠΑΡΑΚΜΗ

Οι ιστορίες των Barks και Rosa δεν είναι άπειρες. Όταν συνειδητοποίησαν πως αρχίζουν να τους τελειώνουν, στράφηκαν προς άλλους σχεδιαστές. Το περιοδικό ξεκίνησε να δημοσιεύει απλές ιστορίες άγνωστων και άσχετων δημιουργών που δεν ταιριάζουν στο στυλ του. Οι μεγάλες ιστορίες περιπέτειας έδωσαν τη θέση τους σε πολλές δεκασέλιδες ιστορίες οι οποίες κάθε άλλο παρά ευχαριστούσαν τους αναγνώστες. Βρήκαν σχεδιαστές που έχουν κάνει μαζικές παραγωγές ιστοριών (Ο Vicar π.χ. που έχει φτιάξει πάνω από 1.000 ιστορίες) αγνοώντας το γεγονός πως οι αναγνώστες επιθυμούν ποιότητα από ποσότητα.

Ο Rosa…

Όσον αφορά τον Rosa, οι σχέσεις του με το περιοδικό εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς χωρίς κανέναν λόγο. Υπάρχει λόγος βασικά, αλλά το περιοδικό δεν είχε τα κότσια να τον αναφέρει. Ο Rosa πλέον και επισήμως έχει σταματήσει να φτιάχνει νέες ιστορίες. Κατά καιρούς αντιμετώπιζε πολλές δύσκολες και άδικες καταστάσεις στο συμβόλαιό του με την Disney, όπως επίσης έχει συμβεί και με πολλούς ακόμα σχεδιαστές, κυρίως των προηγούμενων δεκαετιών. Οι δημιουργοί σιγά σιγά διεκδικούσαν ολοένα και περισσότερα δικαιώματα, αυτός είναι και ο λόγος που πλέον τα ονόματά τους μπαίνουν στα credits του περιοδικού, αντί να βλέπουμε π.χ. σκέτο Created by Marvel.

Πολλοί εκδότες Rosa ανά τον κόσμο χρησιμοποιούσαν τα άρθρα του χωρίς να τον ειδοποιούν, και χωρίς να του λένε σε ποιο έντυπο δημοσιεύτηκε η κάθε ιστορία του. Φυσικά κανένας εκδότης δεν είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει για το τι και πώς τον κάθε σχεδιαστή. Από τη στιγμή που πληρώνει τα δικαιώματά του προς την Disney, μπορεί να δημοσιεύει οποιαδήποτε ιστορία θέλει.

Ο Rosa αποφάσισε να κατοχυρώσει το όνομά του και τα άρθρα του ως νόμιμη δική του ιδιοκτησία, την οποία προκειμένου να χρησιμοποιήσει κάποιος, θα πρέπει να πάρει την άδειά του. ΟΧΙ τις ιστορίες του, μιας και αυτές ανήκουν καθαρά στην Disney, εφ' όσον χρησιμοποιούν Disney χαρακτήρες, και αν ένας εκδότης πληρώσει για να εκδώσει ιστορίες Disney, τότε μπορεί να τις χρησιμοποιήσει όπου θέλει, όσες φορές θέλει.

Πολλοί εκδότες δεν ασχολήθηκαν με τον Rosa, αφ' ενός επειδή δεν ήθελαν να μπλέξουν με περισσότερες διαδικασίες προκειμένου να εκδόσουν ένα τεύχος, και αφ' εταίρου επειδή δεν ήθελαν να σκεφτούν το ενδεχόμενο της πληρωμής επιπλέον χρημάτων πέραν του συμβολαίου με την Disney. Αποφάσισαν να ξεκόψουν μαζί του, αφού έτσι κι αλλιώς ενδιαφέρονταν μόνο για τις ιστορίες του, τις οποίες μπορούσαν να εκδώσουν κανονικά και με τον νόμο χωρίς επιπρόσθετα πάρε δώσε με τον δημιουργό.

Ο Don Rosa πάντως δηλώνει πως δεν ήθελε χρήματα, παρά ίσως ένα συμβολικό ποσό.